Gele korstzwam (Stereum hirsutum)

Gele korstzwam SmitparkGele korstzwam 2 SmitparkGele korstzwam detail

De gele korstzwam is een algemene paddenstoelsoort die over bijna de hele wereld voorkomt. In de opeenvolging van zwammen op dood hout is het vaak de allereerste soort die verschijnt. Een omgevallen boomstam of een afgevallen dikke tak wordt dan bedekt met golvende of schelpvormige, okerkleurige of oranjegele vruchtlichamen. Meestal gaat het dan om eiken- of beukenhout (2,5,9,10), minder vaak om hout van andere loofbomen, en slechts in zeldzame gevallen om hout van spar of den. De vruchtlichamen kunnen gedurende wel drie opeenvolgende jaren op een stobbe verschijnen om uiteindelijk door andere schimmels te worden verdrongen. De bovenzijde van jonge "hoedjes" is viltig behaard, later worden ze gladder(7). De gele korstzwam fungeert als gastheer voor bepaalde soorten trilzwammen, met name de gele hersentrilzwam (Tremella aurantia) en de bruine trilzwam (Tremella foliacea). De paddenstoel veroorzaakt witrot (2,8). Mycelia van verschillende individuen van de gele korstzwam kunnen elkaar beconcurreren wanneer ze in één stam voorkomen; de hyfen komen dan niet dicht in elkaars buurt (3). Door bepaalde metabolieten uit te scheiden onderdrukt de paddenstoel ook de groei van andere schimmelsoorten, zoals de glimmerinktzwam en de zwerminktzwam (6).

Naam
De genusnaam Stereum is afgeleid van het Griekse woord stereos, dat "hard" of "taai" betekent (7). De soortnaam hirsutum betekent "ruig" of "borstelig behaard".

Eetbaarheid/nut
Gele korstzwammen zijn voor de mens niet eetbaar. De vruchtlichamen bevatten (±)-hirsutumzuur-C, een verbinding met drie vijfringen van koolstofatomen, die antibacteriële en antitumor-eigenschappen heeft. Voor biotechnologen is de paddenstoel interessant omdat hij evenals zwavelkoppen en elfenbankjes het vermogen heeft om monoaromatische pesticiden af te breken (1). In zeldzame gevallen kan de gele korstzwam nog levende (maar verzwakte) bomen aantasten, en hij is betrokken bij een ziekte van de wijnstok (8). In verband met dit laatste heeft men stofwisselingsprocucten uit de paddenstoel geïsoleerd, de structuur daarvan vastgesteld en deze verbindingen nagemaakt om de primaire ziekteverwekker te kunnen bestrijden (4). 

Waar gevonden
We hebben gele korstzwammen herhaaldelijk aangetroffen in de zuidwesthoek van het Smitpark, op eikenhout.

Literatuur
1. Bending GD, Friloux M, Walker A (2002) Degradation of contrasting pesticides by white rot fungi and its relationship with ligninolytic potential. FEMS Microbiol Lett 212:59-63.
2. Campbell WG (1931) The chemistry of the white rots of wood II. The effect on wood substance of Armillaria mellea (Vahl.) Fr., Polyporus hispidus (Bull.) Fr., and Stereum hirsutum Fr. Biochem J 25:2023-2027.

3. Coates D, Rayner ADM, Todd NK (1981) Mating behaviour, mycelial antagonism and the establishment of individuals in Stereum hirsutum. Trans Br mycol Soc 76:41-51.
4. Fkyerat A, Dubin GM, Tabacchi R (1999) The synthesis of natural acetylenic compounds from Stereum hirsutum. Helv Chim Acta 82:1418-1422.
5. Miric M (2005) Decay of oak wood provoked by fungus Stereum hirsutum (Wild. ex Fr.) S.F.Gray and its essential physiological requirements. Glasnik Zumarskog Fakulteta Beograd 91:179-192.
6. Peiris D, Dunn WB, Brown M, Kell DB, Roy I, Hedger JN (2008) Metabolite profiles of interacting mycelial fronts differ for pairings of the wood decay Basidiomycete fungus, Stereum hirsutum with its competitors Coprinus micaceus and Coprinus disseminatus. Metabolomics 4:52-62.
7. Stereum hirsutum (Willd.) Gray - Hairy Curtain Crust. Document op first-nature.com.
8. Striegeliger Schichtpilz. Document op de.wikipedia.org.
9. Swift MJ (1978) Growth of Stereum hirsutum during the long-term decomposition of oak branch-wood. Soil Biol Biochem 10:335-337.
10. Ward HM (1897) On the biology of Stereum hirsutum (Fr.) Phil Trans R Soc London Ser B 189:123-134.

Terug naar de soortenlijst