Blozende fluweelboleet (Xerocomus declivitatum)
BovenaanzichtZij- en onderaanzichtDoorsnede
Blozende fluweelboleten zijn kleine tot middelgrote paddenstoelen (hoeddiameter 3 tot 7 cm) die als ectomycorrhiza-partner groeien bij verschillende soorten loofbomen (2,7). De hoed van de vruchtlichamen is olijfbruin, aan de rand dikwijls met roodachtige tinten. Het hoedoppervlak is fijn viltig en ontwikkelt bij droog weer en veroudering barsten (4). De poriën aan de onderzijde zijn geel of groengeel en in lichte mate blauw verkleurend. Ze zijn aanvankelijk heel klein, maar worden bij oudere vruchtlichamen juist heel groot en hoekig, zodat de roestbruine sporen aan de bnnenzijde zichtbaar kunnen zijn (4). De steel is geelachtig met een vezelig en bruin tot roodbruin gestreept oppervlak. Aan de basis is de steel rood gestippeld en ook bij het doorsnijden van de paddenstoel ontstaan daar doorgaans rode puntjes (2,6,8,11,12). Bovendien verkleurt het steelvlees dan meestal duidelijk blauw. De steel is onderaan vaak toegespitst, dat wil zeggen: dunner dan hogerop. Volgens een Frans artikel groeien blozende fluweelboleten onder eiken in gemengd bos, en zijn het typische zomerpaddenstoelen (1). De soort is echter niet strikt aan eiken gebonden, maar kan ook bij berken, beuken, haagbeuken, lindebomen, wilgen en populieren voorkomen (2,6,7). Bovendien kan hij in de herfst verschijnen (11). De paddenstoel heeft een voorkeur voor open, lichte standplaatsen in en om steden en dorpen (12,13,15) - zoals tuinen, parken, begraafplaatsen, wegbermen en bosranden (16). De alternatieve genusnaam Hortiboletus (tuinboleet) heeft hierop betrekking (3). Ook verkiest hij droge standplaatsen, waar hij groeit op de kale grond tussen bladafval, terwijl zijn verwant, de rode boleet (Boletus rubellus) juist de voorkeur geeft aan vochtige standplaatsen met weelderig gras (5). Onze waarnemingen in Zuidhorn bevestigen dat.

Naam
Boletus declivitatum, Boletus subtomentosus ssp. declivitatus, Boletus communis, Xerocomus communis, Xerocomellus communis, Xerocomus engelii, Xerocomellus engelii, Boletus engelii, Hortiboletus engelii en Xerocomus quercinus zijn synoniemen van Xerocomus declivitatum (1,7,9,10,14). De soortnaam declivitatum betekent "hellend", de genusnaam Xerocomus "droge haardos" of "droge pruik". Dit laatste heeft betrekking op het droog aanvoelende hoedoppervlak.

Eetbaarheid/nut
Blozende fluweelboleten zijn eetbaar, maar niet smakelijk (2,16).

Literatuur

1. Coustillas A (2012) Quoi de neuf chez les Xerocomus? Bull Soc myc Périgord 39:10-13.
2. Eichenfilzröhrling, Eichen-Parkröhrling, Blutender Eichenröhrling, Eichengartenröhrling. Document op www.123pilze.de.
3. Filzröhrlinge. Document op de.wikipedia.org.
4. Hills AE (2008) The genus Xerocomus. A personal view, with a key to the British species. Field Mycology 9:77-96.
5. Kibby G (2002) Illustrations of rare or little-known British Boletes. Field Mycology 3:78-83.
6. Noordeloos ME (2007) Hoe raak ik thuis in de boleten - 7: De fluweelboleten (Xerocomus) van Nederland. Coolia 50:1-20.
7. Noordeloos ME (2017) Blozende fluweelboleet Xerocomus declivitatum. Document op www.verspreidingsatlas.nl.
8. Oud M (2015) Meer duidelijkheid bij de fluweelboleten. Document op www.naturetoday.com.
9. Rödig T (2012) Die europäischen Arten der Gattungen Xerocomus s. str. und Xerocomellus nach dem Gattungskonzept von Sutara 2008 sowie Abgrenzung zu verwandten europäischen Gattungen und Arten. Pilzkundliche Arbeitsgemeinschaft Berlin-Brandenburg e.V., Juli 2012.
10. Sutara J (2008) Xerocomus s.l. in the light of the present state of knowledge. Czech Mycol 60:29-62.
11. Tanchaud P (2012) Xerocomus communis (Bull.) Bon. Document op www.mycocharentes.fr.
12. Taylor AFS, Hills A, Simonini G (2002) A fresh look at Xerocomoid fungi. Field Mycology 3:89-102.
13. Taylor AFS, Eberhardt U (2006) Släktet Xerocomus i Sverige. Svensk Mykologisk Tidskrift 27:35-48.
14. Watling R (2004) New combinations in Boletaceae and Gomphidiaceae (Boletales). Edinburgh J Bot 61:41-47.
15. Xerocomus communis. Document op boletales.com.
16. Xerocomellus engelii (Hlavacek) Sutara. Eichen - Filzröhrling. Document op www.pilzforum.eu.

Terug naar de soortenlijst