De dennenvlamhoed is een kleurrijke paddenstoel die in dichte groepjes groeit op naaldhout (vooral dennenhout). De hoed heeft een doorsnee van 2 tot (maximaal) 8 cm. De bovenzijde van de hoed is bol of vlak, goudgeel tot oranjebruin met een donkerder centrum, en vrijwel glad hoewel er met een loep korreltjes te zien zijn (4,6). De hoedrand is aanvankelijk ingerold, maar spreidt zich later vlak uit. Het vlees van de vruchtlichamen is geel tot oranje van kleur, en zacht van structuur. De plaatjes aan de onderzijde van de hoed zijn aanvankelijk geel, maar krijgen een roestkleur wanneer de sporen rijpen. De steel van de paddenstoel is lichtgeel en verkleurt bij kneuzing naar roestbruin. Bij jonge exemplaren van de paddenstoel is er een gordijn onder de hoed aanwezig. Bij volgroeide exemplaren zijn er dikwijls nog resten van dit gordijn te vinden, aan de rand van de hoed of aan de bovenkant van de steel (7). De paddenstoel komt voor in Europa, Noord Afrika en Noord Amerika (5). Volgens een Tsjechisch artikel verschijnt hij in fase 3 van het afbraakproces: de fase waarin een deel van het hout al behoorlijk ver is vergaan, zodat er met een spijker of een naald tot een diepte van 3 tot 5 cm in de stam geprikt kan worden, en waarin grote stukken schors al hebben losgelaten (10). Op hout van fijnspar werd hij in Tsjechië relatief zelden aangetroffen (11).

De genusnaam Gymnopilus betekent "naakte hoed", de soortnaam penetrans "binnendringend" (4-6). Gymnopilus sapineus werd lange tijd beschouwd als een synoniem van Gymnopilus penetrans , maar mogelijk gaat het toch om twee verschillende soorten die alleen op grond van microscopische kenmerken betrouwbaar kunnen worden onderscheiden. Wie deze discussie wil volgen, kan de volgende artikelen raadplegen: (1,2,8,9). Sapineus betekent "van spar (of den)". Flammula penetrans is een synoniem van Gymnopilus penetrans (4). Andere synoniemen zijn Flammula hybrida,Gymnopilus hybridus, Agaricus penetrans, en Dryophila penetrans (5).

De vruchtlichamen van de dennenvlamhoed zijn niet giftig, maar voor mensen ook niet eetbaar. Ze zijn smakeloos of bitter (7). De chemische structuur van bepaalde gele en rode pigmenten in de paddenstoel is vastgesteld (3). In tegenstelling tot sommige andere paddenstoelsoorten bleek het mycelium van de dennenvlamhoed niet in staat om N-acylhomoserine lactonen (signaalstoffen van bacteriën) af te breken (12).