Kleverig koraalzwammetje

Het kleverig koraalzwammetje is een opvallend, felgekleurd paddenstoeltje dat als saprobiont groeit op dood naaldhout, vooral dode stronken van forse naaldbomen, zoals spar, den en fijnspar (2,6,9) maar ook larix, hemlockspar en sikkelcypres (12). Volgens een Deens artikel kan het bovendien rot veroorzaken in de stamvoet van levende Douglas-sparren (7) en volgens een Duits artikel is het in staat om via wortelwonden levende Douglas-sparren te infecteren (13). De vruchtlichamen zijn doorgaans vertakt en kunnen maximaal 6-10 cm hoog worden (3,6). Ze staan in bosjes bijeen, en het oppervlak is vooral bij vochtig weer opvallend kleverig (5). De kleur loopt uiteen van citroengeel via donkergeel tot oranje (3). Bij droog weer kan de paddenstoel oranjerood worden (4). In Italië en Engeland is een (zeer zeldzame) witte variant van het kleverig koraalzwammetje gevonden, de variëteit cavarae (10). De vruchtlichamen zijn aan de voet witachtig behaard en stevig aan het substraat vastgehecht met een wortelachtige uitloper (6). Wanneer er begraven hout in de ondergrond aanwezig is, kunnen de paddenstoeltjes ogenschijnlijk op de grond groeien (4). Het mycelium van het kleverig koraalzwammetje veroorzaakt bruinrot (1,11,14). De paddenstoel komt over vrijwel de gehele wereld voor, waar er ook maar naaldbomen aanwezig zijn (3).

Kleverige koraalzwammetjes zijn niet giftig, maar vanwege hun taaie consistentie voor mensen volstrekt oneetbaar (5). De samenstelling en structuur van indoolverbindingen in vruchtlichamen en mycelia van de paddenstoel is vastgesteld (8).

Naam
De genusnaam Calocera is volgens ons een samentrekking van de Griekse woorden kalos en keras, en betekent "mooie hoorn" of "mooi hoorntje". Maar volgens anderen is het een samentrekking van kalos en keeros, en zou het "fraai en wasachtig" betekenen (4). De soortnaam viscosa betekent "kleverig" (4).

Waar gevonden
Wij hebben het kleverig koraalzwammetje in allerlei bosgebieden gevonden: in Groningen (Coendersbosch bij Nuis, Harense Bosch bij De Haspel, Ter Borg bij Sellingen), Friesland (Roekebosk bij Beetsterzwaag), Drenthe (Landgoed Mensinge bij Roden, Dwingelderveld) en Overijsel (Manderheide, Springendal). In Zuidhorn zagen we de paddenstoel nog niet, maar er is in Zuidhorn ook erg weinig naaldhout aanwezig.

Literatuur
1. Anagnost SE (1998) Light microscopic diagnosis of wood decay. IAWA Journal 19:141-167.
2. Barkman JJ, Jansen AE, De Vries BWL (1983) De betekenis van dood hout voor de schimmelflora. Nederlands Bosbouwtijdschrift 55:57-64.
3. Brasfield TW (1938) The Dacrymycetaceae of temperate North America. American Midland Naturalist 20:211-235.
4. Calocera viscosa (Pers.) Fr. - Yellow Stagshorn. Document op www.first-nature.com.
5. Klebriger Hörnling. Document op de.wikipedia.org.
6. Klebriger Hörnling Calocera viscosa. Document op tintling.com.
7. Koch J, Thomsen IM (2003) Serpula himantioides, Heterobasidion annosum and Calocera viscosa as butt rot fungi in a Danish Douglas-fir stand. For Path 33:1-6.
8. Muszynska B, Sulkowska-Ziaja K (2012) Analysis of indole compounds in fruiting bodies and in mycelia from in vitro cultures of Calocera viscosa (Basidiomycota). Acta Mycol 47:57-64.
9. Ottosson E, Kubartová A, Edman M, Jönsson M, Lindhe A, Stenlid J, Dahlberg A (2015) Diverse ecological roles within fungal communities in decomposing logs of Picea abies. FEMS Microbiol Ecol 91:fiv012.
10. Reid DA (1988) Calocera viscosa var.cavarae, a white variant of the species new to Britain. Trans Br mycol Soc 91:705-707.
11. Seifert KA (1983) Decay of wood by the Dacrymycetales. Mycologia 75:1011-1018.
12. Shirouzu T, Hirose D, Tokumasu S (2012) Host tree-recurrence of wood-decaying Dacrymycetes. Fungal Ecol 5:562-570.
13. Siepmann R (1983) Untersuchungen über Calocera viscosa Pers. ex Fr. als Wurzelfäuleerreger. Eur J Forest Pathol 13:439-446.
14. Worrall JJ, Anagnost SE, Zabel RA (1997) Comparison of wood decay among diverse lignicolous fungi. Mycologia 89:199-219.

Terug naar de soortenlijst