Roodporiehoutzwam

De roodporiehoutzwam is een heel gewone paddenstoel die leeft van de afbraak van dood hout en die witrot veroorzaakt (2,12,13). Hij groeit meestal op stammen van wilgen en berken (10,13), maar kan ook op hazelaar, beuk, haagbeuk, es, vogelkers, els en populier worden aangetroffen. De zwam heeft een voorliefde voor vochtige oevers van rivieren en kanalen die met bomen zijn begroeid (1,3,4), maar hij komt ook voor in vochtig loofbos en langs wegranden (14). De vruchtlichamen hebben een doorsnee van 3 tot 10 (max.20) centimeter en een dikte van 1 à 2 centimeter (bij de aanhechtingsplaats dikker). Ze zijn van boven grotendeels vlak, met een bolling in het midden. Het hoedoppervlak is beige, bruin of roodbruin met concentrische kleurzones en een witachtige rand. Bij veroudering kan de witte randkleur verdwijnen. Omdat de hoed radiaal verlopende richels heeft en met kleine stekeltjes is bezet voelt hij ruw aan (1). De grootte en vorm van de poriën aan de onderzijde van de hoed varieert van min of meer rond via langgerekt tot doolhofachtig. De poriënlaag van jonge vruchtlichamen heeft een lichtbeige kleur, maar wordt roodbruin bij druk of beschadiging (1,13). Bij oude vruchtlichamen is de poriënlaag grijsbruin (2). De paddenstoel heeft een groot verspreidingsgebied en komt behalve in Europa ook voor in Azië, Afrika en Noord Amerika (2,7,8).

De genusnaam Daedaleopsis betekent: "op Daedalea (de doolhofzwam) gelijkend". Daedalea is "kunstig bewerkt", of "wonderlijk gedraaid", wat op een doolhof natuurlijk van toepassing is. De soortnaam confragosa betekent "bobbelig, oneffen of gerimpeld". Deze heeft betrekking op het bovenoppervlak van de hoed (3). Daedaleopsis confragosa en Daedaleopsis tricolor worden tegenwoordig niet meer beschouwd als afzonderlijke soorten, maar als vormen van één enkele soort (1,6). De Nederlandse naam "roodporiehoutzwam" en de Engelse naam "Blushing Bracket" hebben betrekking op de neiging van de poriënlaag om bij beschadiging roodbruin te verkleuren. Boletus confragosus, Daedalea confragosa, Daedalea rubescens, Polyporus confragosus, Daedalea intermedia, Lenzites confragosa, Agaricus confragosus, Daedaleopsis rubescens, en Ischnoderma confragosum zijn synoniemen van Daedaleopsis confragosa (1).

Vruchtlichamen van de roodporiehoutzwam zijn voor mensen oneetbaar, hoewel in een Nigeriaans artikel het tegendeel wordt beweerd (8). Het hoedvlees is taai, smaakt bitter en heeft de consistentie van kurk (1,2). In sommige landen worden de vruchtlichamen vermalen, tot vellen geperst en gedroogd om papier met een bijzondere kleur en textuur te maken (2). Daedaleopsis confragosa fungeert als voedselbron voor kevers. In een Russisch onderzoek werden er 54 keversoorten op de paddenstoel aangetroffen (2). De vruchtlichamen bevatten plantenstoffen met bacteriegroei-remmende eigenschappen (5) en stoffen die zuurstofradicalen wegvangen (15). De chemische structuur van sommige verbindingen in de zwam is door Duitse onderzoekers vastgesteld (11). Omdat het mycelium van de paddenstoel in staat is om kleurstoffen af te breken, wordt onderzocht of de schimmel voor de zuivering van afvalwater kan worden benut (9).

1. Bernoux JY (2002) Tramète rougissant Daedaleopsis confragosa (Bolton) J.Schröt. 1888. Document op www.champyves.fr.
2. Daedaleopsis confragosa. Document op en.wikipedia.org.
3. Daedaleopsis confragosa (Bolton) J. Schröt. - Blushing Bracket. Document op www.first-nature.com.
4. Daedaleopsis confragosa (Bolton 1791: Fries 1821) Schroeter - Rötende Tramete. Document op www.pilzforum.eu.
5. Fakoya S, Adegbehingbe KT, Ogundimu AA (2013) Biopharmaceutical assessment of active components of Daedaleopsis confragosa and Ganoderma lucidum. Open J Med Microbiol 3:135-138.
6. Koukol O, Kotlaba F, Pouzar Z (2014) Taxonomic evaluation of the polypore Daedaleopsis tricolor based on morphology and molecular data. Czech Mycol 66:107-119.
7. Kuo M (2005) Daedaleopsis confragosa. Document op www.mushroomexpert.com.
8. Okwulehie IC, Okorie DO, Egekonye TA (2014) Phytochemical, proximate, vitamins, minerals and heavy metals composition of two indigenous mushrooms (Daedaleopsis confragosa, Polyporaceae) and Russule Girolle (Cantharellus cibarius). IOSR J Pharm Biol Sci 9:65-71.
9. Prasongsuk S, Lotrakul P, Imai T, Punnapayak H (2009) Decolourization of pulp mill wastewater using thermotolerant white rot fungi. ScienceAsia 35:37-41.
10. Rødmende Laederporesvamp (Daedaleopsis confragosa). Document op www.fugleognatur.dk.
11. Rösecke J, König WA (2000) Constituents of the fungi Daedalea quercina and Daedaleopsis confragosa var. tricolor. Phytochemistry 54:757-762.
12. Rötende Tramete, Rötender Blätterwirrling, Dreifarbene Tramete, Rötender Wirrling. Document op 123pilze.de.
13. Rötender Blätterwirrling Daedaleopsis confragosa. Document op tintling.com.
14. Rötender Blätterwirrling. Document op de.wikipedia.org.
15. Vidovic S, Zekovic Z, Mujic I, Lepojevic Z, Radojkovic M, Zivkovic J (2011) The antioxidant properties of polypore mushroom Daedaleopsis confragosa. Cent Eur J Biol 6:575-582.